Przedsiębiorca w sądzie

Formularze w nowelizacji kpc z 2019 roku to chyba największa rewolucja. One po prostu znikają z postępowania procesowego. Będąc bardziej precyzyjnym: znikają z Kodeksu postępowania cywilnego, a przez to nie będą obowiązkowe.

Formularze – czasami pomagają, czasami są zmorą. Pamiętam taką sytuację, gdy wiele lat temu pracowałem na etacie i wypełniłem widocznie stary druk delegacji. Kadrowa kazała mi przepisać go na jej druk. Przeanalizowałem oba i zapytałem: czym różnią się te 2 druki poza kolorami? Nie była w stanie odpowiedzieć mi na to pytanie, ale przepisać musiałem. Podobnie jest w urzędach, kiedy formularz przygotuje urząd X, skorzystasz z niego, ale składasz go do urzędu Y. Wtedy zdarza się, że nie honorują go. Jako przeciwnik biurokracji nie używam pieczątki imiennej i jakoś nikt nigdy nie zwrócił mi na to uwagi 🙂

Formularze do tej pory

Formularze w procesie do tej pory były używane w kilku przypadkach. W postępowaniu uproszczonym: pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe musi obecnie być składane na formularzach.

Dodatkowo pozew na formularzu jest obowiązkowy w sprawach:

• świadczenia usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
• przewozu osób i bagażu w komunikacji masowej,
• dostarczania energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
• dostarczania wody i odprowadzania ścieków,
• wywozu nieczystości,
• dostarczania energii cieplnej.

W postępowaniu nakazowym zarzuty i postępowaniu upominawczym sprzeciw wnosi się na formularzu jeżeli pozew również był wnoszony na formularzu.

Postępowanie nieprocesowe i inne

Tutaj zostaje bez zmian. Formularze jako obowiązkowe zostają. Używa się ich w postępowaniu wieczystoksięgowym i rejestrowym. Od 1 stycznia 2019 roku skargę na czynności komornika można wnieść na urzędowym formularzu. Formularz ten dostarcza komornik dłużnikowi przy pierwszej czynności.

Formularz stosuje się również przy wydawaniu zaświadczenia europejskiego tytułu wykonawczego. Można z formularza urzędowego korzystać przy składaniu wniosku o wszczęcie egzekucji komorniczej.

Ustawodawca postanowił, że formularze w postępowaniach pozaprocesowych zostaną ze względu na konieczność składania oświadczeń o konkretnej treści.

Uzasadnienie zmian

W uzasadnieniu do rządowego projektu zmian znajdziemy kilka argumentów. Autorzy uważają za niecelowe zmuszanie adwokatów i radców prawnych do korzystania z formularzy w procesie skoro jako profesjonalni pełnomocnicy wiedzą (a przynajmniej wiedzieć powinni) co pismo procesowe powinno zawierać. W przypadku osób działających samodzielnie, jeżeli nie potrafią prawidłowo napisać pisma procesowego, to mają również trudności w prawidłowym wypełnieniu formularzy.

Formularze mają zniknąć z Kodeksu postępowania cywilnego w procesie, ale mają zostać jako fakultatywny sposób wnoszenia do sądu pism procesowych. Pytanie tylko, czy ktoś będzie go jeszcze używał, skoro nie będzie obowiązkowy. Ponadto, czy Ministerstwo Sprawiedliwości będzie zmieniało dotychczasowe formularze nadążając za zmianami w prawie.

****

Dopóki formularze są obowiązkowe można je znaleźć TUTAJ. Czas pokaże, czy nadal je tam znajdziemy, gdy staną się nieobowiązkowe.

Z serii nowelizacja kpc w 2019 roku polecam również:

• post: Odpowiedź na pozew
• post: Pismo procesowe

W razie pytań można kontaktować się ze mną.

Adw. Tomasz Kazubski

lokalizacja: adwokat Rybnik, adwokat Wodzisław Śląski

{ 4 komentarze }

Pismo procesowe – jego treść i warunki formalne zmieniają się. Zmiana filozofii procedowania pojawia się w dużej nowelizacji kpc, która ma wejść w życie w 2019 roku. Z jednej strony ma być więcej wymagań, pismo procesowe będzie obszerniejsze merytorycznie. Z drugiej strony –  teoretycznie ma być bardziej skondensowane.

Można by rzec, że jestem mistrzem minimalizmu (czego czasami nie widać na blogu 😉 ). Zgadnij, ile liczyła moja najkrótsza, skuteczna apelacja? 1 akapit uzasadnienia 🙂 Sprawę wygrałem, ale sąd kosztów mi nie zasądził. Stwierdził, że mimo celności zarzutów apelacji i jej skuteczności – za dużo się nie napracowałem 😉 To było w Krakowie i stan ducha mieszkańców przechodzi również na sędziów – w końcu też są ludźmi 😉

Cieszę się niesamowicie z powodu tych zmian. Nieraz wściekałem się, że ludzie (w tym adwokaci i radcy prawni, ale i prokuratorzy w sprawach karnych) piszą tak dużo. Wiele kwestii przepisują lub powielają, że wszystko sprawia wrażenie, że pracują na akord od ilości stron. To co istotne zapisane jest w jednym zadaniu lub akapicie. Potem dopisują mnóstwo treści, aby zostało to potraktowane jako poważne pismo procesowe przez samą objętość.

Pismo procesowe – elementy

Nastąpiły niewielkie zmiany redakcyjne, ale dla przejrzystości wpisu warto je powtórzyć jednak w nowej redakcji. Zmiany merytoryczne zostaną oznaczone pogrubioną czcionką.

Każde pismo procesowe powinno zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego jest skierowane,
• imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• sygnaturę akt (oczywiście poza pozwem i wnioskiem, kiedy jeszcze nie została nadana),
• podanie wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia (jeżeli od tego zależy: właściwość sądu, wysokość opłaty, dopuszczalność skargi kasacyjnej, a wartość ta nie wynika wprost z żądania),
• oznaczenie rodzaju pisma,
• osnowę wniosku lub oświadczenia,
• w przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na potwierdzenie każdego z tych faktów,
• zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, wyszczególnienie, które fakty przyznaje, a którym zaprzecza, oraz wypowiedzenie się co do twierdzeń i dowodów zgłoszonych przez stronę przeciwną (dotyczy pism przygotowawczych, w tym odpowiedzi na pozew lub wniosek),
• podstawę prawną żądań i wniosków (fakultatywne, a na zarządzenie przewodniczącego obowiązkowe dla adwokatów i radców prawnych),
• oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą (dotyczy adwokatów, radców prawnych i brak oświadczenia powoduje zwrot pisma bez wzywania do usunięcia braku),
• oświadczenie o doręczaniu pism w formie elektronicznej, adres poczty elektronicznej lub numer faksu (dotyczy adwokatów i radców prawnych, w pierwszych pismach, fakultatywne),
• podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
• wymienienie załączników i dołączenie ich do pisma.

Pierwsze pismo procesowe (pozew / wniosek)

Musisz pamiętać, że w pierwszym piśmie procesowym, czyli pozwie i wniosku trzeba dodatkowo podać:

• zakres żądania,
• datę wymagalności roszczenia,
• wskazanie faktów, na których powód opiera swe żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu,
• informację o próbie mediacji lub polubownego rozwiązania sporu, a w przypadku braku wskazanie przyczyn,
• adresy stron,
• adresy przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• PESEL lub NIP osoby fizycznej,
• numer KRS, a przy jego braku numer NIP innych podmiotów niż osoby fizyczne,
• inne wnioski (fakultatywnie) np. wezwanie świadków i biegłych, dokonanie oględzin, polecenie pozwanemu dostarczenia dokumentu lub przedmiotu, żądanie dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich wraz z uprawdopodobnieniem, że strona sama uzyskać ich nie może, wniosek o zabezpieczenie, nadanie klauzuli, przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda.

O załącznikach i innych zasadach napiszę w osobnym poście. Wydaje mi się, że zebrałem w jednym miejscu wszystkie elementy pisma procesowego. Zatem może to stanowić tzw. checklist, czyli listę kontrolną, co musi zawierać każde pismo procesowe.

Wskazanie faktów

Ustawodawca konsekwentnie dąży do tego, aby cokolwiek się przedstawiało, zawsze każde pismo procesowe musi zawierać wskazanie faktów dotyczących danej okoliczności. Nadal pozostaje zasada wywodząca się z prawa rzymskiego da mihi factum dabo tibi ius (z wielu tłumaczeń najbardziej oddaje: podaj fakty, a sąd prawo zna). W nowym brzmieniu zastępuje się słowa: przytoczenie okoliczności faktycznych – na: wskazanie faktów. Ma to na celu unikanie pisania całej otoczki, a skoncentrowaniu się na konkretach. Dzięki temu mniej będzie pracy na posiedzeniu przygotowawczym.

Obecnie sąd poprzez zadawanie pytań powinien dążyć do tego, aby strony uzupełniły twierdzenia i dowody oraz określiło się istotny stan faktyczny. W rzeczywistości obecnie sądy tego nie robią, a przynajmniej w sprawach, gdzie występują adwokaci i radcy prawni.

Fakty przyznane, fakty zaprzeczone

Do tej pory to zupełnie nie funkcjonowało. W pismach procesowych to nie było obowiązkowe, a na rozprawie to już zupełnie sędziowie to pomijali. Pytali o ogólne stanowisko w sprawie, co ogranicza się do podtrzymania żądań lub ich modyfikacji. Czasami podtrzymywało się twierdzenia i wnioski dowodowe z dotychczasowych pism procesowych. W pismach procesowych każdy pisał co chciał i sąd na zasadzie różnicy twierdzeń doszukiwał się kwestii spornych. Jednak wielkim problemem były kwestie przemilczane przez obie strony. Czasami część adwokatów i radców prawnych pisze formułkę, że zaprzecza wszelkim faktom, których wyraźnie nie potwierdzi. Jednak sądy czasami zupełnie pomijają tą formułkę. Kończy się na tym, że strona, która jej użyła z czystego lenistwa nie wymienia w piśmie tego, co przyznaje za zgodne z prawdą.

Mam nadzieję, że teraz się to zmieni. Sądy będą bardziej rygorystycznie do tego podchodziły. W przeciwnym razie będą traciły dużo czasu na posiedzeniu przygotowawczym, na którym i tak i tak to będą musiały zrobić. Będzie to element tworzonego planu rozprawy.

Podstawa prawna żądań

W chwili obecnej nie było to obowiązkowe. Nawet na wyraźne żądanie sądu, adwokaci i radcowie prawni, którzy mają mocny kręgosłup i potrafią sprzeciwić się sądowi, tego nie robili. Jeżeli ktoś już podał podstawę prawną to sąd miał prawo ograniczyć postępowanie tylko do tego zakresu.

W nowelizacji znalazł się przepis, który uprawnia sąd do zobowiązania, aby wskazano podstawę prawną żądania lub wniosku. Dotyczy to tylko strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego. Jednak tym razem wprost wskazano, że sąd może wykorzystać inną podstawę prawną niż podana przez adwokata lub radcę prawnego. Musi jednak o tym uprzedzić strony.

Doręczenie pisma procesowego e-mailem lub faxem

Do tej pory nie było takiej możliwości z wyjątkiem systemu teleinformatycznego. Powoli nieunikniony staje się kierunek doręczeń elektronicznych. W innych krajach powszechnie się z niego korzysta. U nas z wielkimi oporami, ale powoli idziemy do przodu. Ostatnia zmiana dotyczyła możliwości uiszczania opłaty sądowej znakami sądowymi. Od 1 lipca 2018 roku jest to już niemożliwe.

W 2019 roku ma się to zmienić. Adwokaci oraz radcowie prawni będą mieli możliwość doręczania sobie wzajemnie pism procesowych. Będą mogli to zrobić za pomocą poczty elektronicznej (i faxu, ale to już raczej relikt przeszłości). Czas pokaże co z tego wyjdzie. Trochę jestem sceptyczny, bo jest to fakultatywne. Część profesjonalnych pełnomocników nie będzie tym zainteresowana. Nie chcą być zaskakiwani pismem w piątek o godz. 23:00, a rozprawa odbędzie się w poniedziałek lub nawet we wtorek rano. Jednak jeżeli rzeczywiście mocno ograniczy się ilość pism procesowych, a do tego adwokaci zaoszczędzą na znaczkach pocztowych, to być może się to przyjmie. Czas pokaże. Myślę, że lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie tej formy jako obowiązkowej. W przypadku wyboru doręczeń między profesjonalnymi pełnomocnikami za pomocą poczty elektronicznej (i faxu) oświadczenie takie będzie nieodwołalne. Nie będzie można składać go z zastrzeżeniem warunku i terminu.

Uprawdopodobnienie nieuzyskania dowodu

Obecnie praktyka jest taka, że urzędy niechętnie udostępniały część informacji. Oczekiwały aż strona przedstawi wezwanie z sądu. I zwykle tak było. Składało się wniosek dowodowy. Następnie sąd wzywał do jego dostarczenia, a wtedy bez problemu uzyskiwało się potrzebne dane lub dowód.

W nowelizacji znalazł się zapis, że najpierw trzeba uprawdopodobnić, że samodzielnie nie uzyska się dowodu. Powoduje to odwrócenie sytuacji. De facto najpierw i to najlepiej przed wniesieniem pozwu należałoby podjąć próbę uzyskania dowodu. Dopiero w przypadku odmowy jego przekazania, wnioskować o niego w pozwie. Za bardzo nie rozumiem posłużenia się sformułowaniem „uprawdopodobnić”. Po pierwsze odmowa urzędu lub sądu może wynikać wprost z przepisu prawa. Po drugie może to wynikać z odpowiedzi pisemnej, że odmawia.

*****

To tyle w największym skrócie. Na pewno będę rozwijał każdy wątek tutaj poruszony. Ciekawy jestem jak to będzie wychodziło w praktyce.

Z serii nowelizacja kpc w 2019 roku polecam również:

• post: Odpowiedź na pozew

Część z Was pewnie interesowała się w dzieciństwie wojskiem lub nadal jest to ciekawy temat. Okazało się, że istnieje prawniczy blog o służbie wojskowej. Myślę, że warto na niego zajrzeć, a znajdziesz go TUTAJ.

W razie pytań można kontaktować się ze mną.

Adw. Tomasz Kazubski

lokalizacja: adwokat Rybnik, adwokat Wodzisław Śląski

{ 4 komentarze }

Nastał cud i projekt bardzo dużej nowelizacji postępowania cywilnego wpłynął do laski marszałkowskiej – jak to się ładnie mówi 🙂 Po roku oczekiwania rząd przyjął projekt ustawy i przekazał go do Sejmu.

Mam nadzieję, że nie przyjdzie nam czekać kolejnych miesięcy aż projekt przejdzie przez wszystkie czytania w Sejmie i Senacie. Myślę jednak, że całość nie zacznie obowiązywać przed wyborami parlamentarnymi.

Projekt ustawy

Ostateczny projekt można znaleźć TUTAJ. Jest obszerny, liczy 74 strony, a dodatkowo 212 stron uzasadnienia. Główne zmiany, które przedstawię jedynie hasłowo to:

• wprowadzenie posiedzenia przygotowawczego,
• zasada jednej rozprawy,
• ustalenie z góry terminów wszystkich rozpraw,
• możliwość złożenia zeznań na piśmie,
• dodatkowe odsetki i koszty za przeciąganie sprawy,
• ograniczenie zażaleń,
• szybki tryb dla przedsiębiorców, ale nie obowiązkowy,
• co do zasady sądem właściwym na linii: konsument – przedsiębiorca, będzie sąd zamieszkania konsumenta,
• ograniczenie uzasadnień wyroków,
• nieogłaszanie wyroków przy pustej sali,
• sprawa dotycząca sędziego i jego rodziny automatycznie przeniesiona do innego sądu,
• sprawy dotyczące lokalnych elit mogą być przenoszone do innego sądu,
• możliwość nagrywania rozpraw przez strony,
• sprawdzanie apelacji pod względem formalnym tylko przez sąd odwoławczy.

Terminy

Ustawa ma 4 terminy wejścia w życie. Spora część przepisów ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia, reszta po upływie 3 miesięcy. Jedynie pojedyncze przepisy wejdą w życie po upływie 6 miesięcy lub 12 miesięcy. Myślę jednak, że w toku prac parlamentarnych mogą one ulec wydłużeniu.

Zwykle po dużych nowelizacjach mijało min. 6 miesięcy aż ustawa weszła w życie. Każdy profesjonalista musi ją przeczytać, przemyśleć, nauczyć się jej. Dotyczy to nie tylko adwokatów oraz radców prawnych, ale przede wszystkim sędziów. Chociaż przy obecnej władzy wszystko jest możliwe….

Zmiany w trakcie prac parlamentarnych

Myślę, że wielu zmian nie będzie. Było w końcu sporo konsultacji, sporo zmian w przeciągu tego roku, kiedy ministerstwo pracowało nad ustawą. Nie sądzę jednak, aby przeszła w tempie ekspresowym bez jakichkolwiek modyfikacji.

Zatem już nie będę miał nic na usprawiedliwienie i muszę teraz pisać bloga na bieżąco 😉

Rok 2019 będzie pod znakiem dużych zmian w procedurze cywilnej, czy w praktyce coś to zmieni – czas pokaże.

********

Jeżeli jesteś aptekarzem lub przedstawicielem branży farmaceutycznej to polecam bloga na ten temat.

Adw. Tomasz Kazubski

lokalizacja: adwokat Rybnik, adwokat Wodzisław Śląski

{ 0 komentarze }